Şali Camii Üzerinden ‘Büyüklük’ Tartışması
İkinci Çeçen-Rus savaşı döneminde, babası Akhmed Kadirov ile birlikte Çeçen İçkerya Cumhuriyeti kadrosundan ayrılarak, Rusya Federasyonu’na bağlı yeni bir hükümet kurarak iktidar olan Ramzan Kadirov ile Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında dikkat çekici bir tartışma yaşandı.
Geçtiğimiz günlerde Çeçenistan Cumhuriyeti’nin Şali kentinde, Avrupa’nın en büyük camisi olarak açılışı yapılan Hz. Muhammed Camii üzerinden yaşanan tartışma, görüşmenin notlarını yayınlayan Kremlin’in resmi web sitesinde yayınlandı.
Kadirov ve Putin arasındaki tartışma Putin’in, Şali’deki camiyi kastederek Kadirov’a “bu cami gerçekten Avrupa’nın en büyüğü mü?” diye bir sormasıyla başladı. Putin’in sorusu üzerine Kadirov “evet Avrupa’nın en büyük ve aynı zamanda en güzel camisi” dedi. Kadirov’un cevabına karşılık olarak olarak Putin, en güzel caminin St. Petersburg’da olduğunu söyleyince Kadirov da Putin’e “sizinle tartışmayacağım Vladimir Vladimiroviç” dedi.
Yayınlanan görüşme notlarına göre Putin’in, Çeçenistan’da açılan caminin “en güzel” olarak tanımlanmasından rahatsız olduğu anlaşılıyor. Aslında bu tartışma sadece Çeçenistan’da bir cami tartışması olarak değil, uzun bir süredir Putin’i Çeçenya’ya karşı aşırı taviz vermekle suçlayan ve Çeçenya’nın gittikçe güçlenmesini Rusya Federasyonu için tehdit olarak gören “derin Rusya” güçlerinin Putin üzerindeki baskısının tesiri olarak algılanabilir. Uzun zamandır Rusya kulislerinden sızan söylentilere göre, içinde Rus generallerinin de bulunduğu etkili ve derin bir kesim Putin’i, Rusya Federasyonu bütçesiyle Çeçenistan’ı yeni bir düşman olarak yeniden kalkındırmak çerçevesinde yanlış politikalar uygulamakla eleştiriyordu.
Çoğunluğu yurt dışında yaşayan muhalif Çeçenlerle halen uzlaşamayan Kadirov ise Putin’i “Çeçenlere taviz” ile eleştiren “derin Rusya’nın” tedirginliklerini körükleyen bir politik rotada seyrediyor. Rusya yönetimi ile çatışmadan uzak bir yörüngede iktidarını sürdüren Ramzan Kadirov, özellikle son birkaç yıldır Çeçen halkını direkt ilgilendiren bölgesel sorunlarda ise hırçın çıkışlar yapıyor. Ramzan Kadirov’un bu hırçın çıkışları sadece Rusya’nın bir kesimini tedirgin etmiyor; İnguşetya ve Dağıstan gibi komşu ve kardeş cumhuriyetlerin Rusya yanlısı yerel yönetimleri de bu tedirginliği yaşıyor. Ve görünen o ki bu gerilimler, tüm taraflar için gün geçtikçe artacak.
Yazan 
